Esperal określany jest powszechnie mianem wszywki alkoholowej głównie ze względu na jego sposób stosowania. Jest coraz popularniejszym środkiem farmakologicznym, stosowanym wspierająco w leczeniu choroby alkoholowej. Ma formę jałowych tabletek wszywanych podskórnie do organizmu chorego. Dzięki temu pacjent zyskuje gwarancję, że substancja czynna leku stopniowo i stale uwalnia się do jego ustroju. Nie musi zatem pamiętać o kolejnych dawkach leków doustnych. Wykonanie zabiegu implementacji wszywki alkoholowej zapewnia ciągłość terapii awersyjnej nawet przez rok. Działanie tej metody polega na wywołaniu uczucia awersji i obawy przed spożywaniem alkoholu etylowego. Pacjent zna poważne konsekwencje prób przepicia wszywki, czyli połączenia leku oraz etanolu i bojąc się objawów zatrucia toksynami poalkoholowymi, sztucznie podtrzymuje okres abstynencji. Przepicie wszywki alkoholowej i podejmowanie prób spożywania nawet niewielkich ilości alkoholu po zabiegu zaszycia jest surowo zabronione przez lekarzy. Podstawowym zaleceniem po zabiegu jest bowiem utrzymywanie stanu trzeźwości i unikanie wszelkich produktów zawierających choćby śladowe ilości etanolu.
Sposób działania wszywki alkoholowej wymaga odstawienia alkoholu etylowego jeszcze przed wykonaniem zaszycia. By móc poddać się zabiegowi, pacjent powinien znajdować się w stanie trzeźwości przynajmniej przez 24 godziny poprzedzające wykonanie wszycia Esperalu. Wszelkie odstępstwa od tej zasady, znane również jako przepicie wszywki alkoholowej, stanowią niebezpieczeństwo dla zdrowia, a nawet życia pacjenta. Prowadzą bowiem do wystąpienia nieprzyjemnych i groźnych objawów tzw. reakcji disulfiramowej. Strach przed ich wystąpieniem jest podstawowym motywatorem do utrzymywania trzeźwości. Z tego względu Esperal stosuje się wyłącznie po wcześniejszej konsultacji lekarskiej i na życzenie pacjenta.
Jak działa wszywka alkoholowa?
Przepicie wszywki alkoholowej jest niebezpieczne głównie ze względu na mechanizm działania substancji czynnej leku, czyli disulfiramu. To organiczny związek chemiczny, który blokuje wydzielanie jednego z enzymów wątrobowych. Mowa tu o dehydrogenazie aldehydowej, odgrywającej istotną rolę w procesie metabolizmu alkoholu w organizmie. Jeżeli w ustroju nie ma etanolu, enzym ten jest praktycznie niepotrzebny. Jego rola opiera się na umożliwieniu przekształcenia etanolu w aldehyd octowy, a następnie nieszkodliwy kwas octowy. Z udziałem disulfiramu opisany szlak metaboliczny etanolu w ludzkiej wątrobie jest skutecznie zaburzany. Zamiast szybkiego przekształcenia substancji odurzającej w postać nieszkodliwą dla organizmu, w krwiobiegu pacjenta kumuluje się aldehyd octowy. To toksyna, której wzrastające stężenie wywołuje nieprzyjemne objawy zatrucia.
Choć niektórym osobom uzależnionym przepicie wszywki alkoholowej i opisywane dolegliwości wynikające z przebiegu tzw. reakcji disulfiramowej kojarzą się z objawami zatrucia alkoholowego, a nawet powszechnym kacem, stany te nie są tożsame. Połączenie wszywki z alkoholem wywołuje objawy silniejsze, gwałtowniejsze i trudniejsze do ograniczenia. Mogą one utrzymywać się nawet kilkanaście godzin, doprowadzając do skrajnego wycieńczenia organizmu. Ze względów bezpieczeństwa nie każda osoba uzależniona od alkoholu może posiadać wszywkę.
Wskazania i przeciwwskazania do wszycia Esperalu
Głównym wskazaniem do rozpoczęcia awersyjnej metody leczenia alkoholizmu z użyciem Esperalu jest chęć zwiększenia motywacji pacjenta do walki z nałogiem alkoholowym oraz przerwania ciągu alkoholowego. Ponieważ do wszycia wszywki alkoholowej można przystąpić jedynie u trzeźwych alkoholików, najpierw muszą oni samodzielnie lub z pomocą specjalistów odstawić substancję odurzającą. Leczenie alkoholizmu ze wspomagającym wykorzystaniem farmakoterapii zaleca się na każdym etapie uzależnienia. Bywa bowiem i tak, że nałogowiec nie ma trudności z zaprzestaniem picia, ale gdy pojawiają się pierwsze objawy Alkoholowego Zespołu Abstynencyjnego, wraca do nałogu. Stosuje powszechne kliny, by ograniczyć dokuczliwość głodu alkoholowego. Również wówczas pomocne okazuje się wparcie wszywki, która powstrzymuje alkoholików przed spożyciem alkoholu. Zapobiega tym samym nawrotom choroby alkoholowej.
Ze względu na niebezpieczeństwo, jakie niesie ze sobą przepicie wszywki alkoholowej, przeciwwskazaniem do zabiegu zaszycia jest pozostawanie nałogowca pod wpływem lub po spożyciu substancji odurzającej. Z wszycia Esperalu nie mogą ponadto skorzystać osoby, u których stwierdzono lub podejrzewa się nadwrażliwość na składniki leku. Ryzyko związane z ewentualnymi przeciwwskazaniami do zabiegu eliminuje się podczas wizyty konsultacyjnej. W razie konieczności lekarz zleca wykonanie dodatkowych badań laboratoryjnych lub obrazowych. Mogą okazać się przydatne, gdy u nałogowca występują choroby współistniejące. Zwłaszcza gdy zmaga się on ze schorzeniami układu krążenia, nerwowego, niewydolnością nerek, wątroby czy zaburzeniami psychicznymi. Przeciwwskazaniem do terapii Esperalem są ponadto epizody depresyjne występujące u chorego w przeszłości oraz podejmowane próby samobójcze.
Jak wszywa się disulfiram? – zabieg implementacji Esperalu
Esperal dostępny jest w polskich aptekach na receptę pod nazwą Disulfiram WZF. Można go również nabyć w specjalistycznych placówkach i ośrodkach leczenia uzależnień, gdzie terapeuci oferują zabieg wszycia leku. Zabieg implementacji wszywki alkoholowej podskórnie zawsze przeprowadza doświadczony chirurg. Podczas krótkiego zabiegu umieszcza on wcześniej wyliczoną dawkę leku w specjalnie wypreparowanej kieszonce. Zlokalizowana jest ona w obszarze podpowięziowym mięśnia pośladkowego, dokąd lekarz dociera za pomocą skalpela. W tym celu wykonuje niewielkie nacięcie na skórze pacjenta, uprzednio ją przygotowując. Konieczne jest jej oczyszczenie i dezynfekcja. Zabieg wykonuje się w znieczuleniu miejscowym, co gwarantuje jego bezbolesność i komfort dla pacjenta. Ranę zszywa się nićmi chirurgicznymi, a szwy zabezpiecza jałowym opatrunkiem. Wszycie Esperalu wykonuje się w ramach procedury chirurgii jednego dnia. Krótka interwencja chirurgiczna nie wymaga zatem hospitalizacji pacjenta. Okres rekonwalescencji również spędza on w warunkach domowych. Musi jednak pamiętać o stosowaniu się do zaleceń lekarza.
Przepicie wszywki alkoholowej a reakcja disulfiramowa – pierwsze objawy przepicia wszywki
Terapia awersyjna stanowi dobrą metodę wsparcia leczenia alkoholizmu w rodzinie. Wszywka alkoholowa jest niewidoczna dla osób postronnych dzięki implantacji w okolicy pośladka. To dyskretna i komfortowa metoda wspomagania leczenia choroby alkoholowej, zwłaszcza w sytuacji, gdy mąż alkoholik pod wpływem zagraża członkom swojej rodziny. Terapia alkoholowa z użyciem wszywki jest jednak skuteczna, a zarazem bezpieczna dla większości chorych uzależnionych, którzy stosują się do zaleceń lekarskich. Jeżeli natomiast podejmą oni próbę przepicia wszywki alkoholowej, powinni liczyć się z możliwością wystąpienia groźnych objawów. Nieprzyjemne dolegliwości, wynikające z nadmiernego stężenia aldehydu octowego w krwiobiegu zaszytego alkoholika, występują już po kilkunastu minutach od spożycia nawet niewielkiej dawki etanolu. Do pierwszych objawów zatrucia należą przede wszystkim: ból głowy, zawroty głowy, drżenie mięśni, nudności, wymioty, tachykardia, nadpotliwość, trudności z zasypianiem, zaburzenia psychiczne. Objawy te nasilają się wraz z upływem czasu i mogą trwać nawet do 10 godzin, w przypadku niektórych pacjentów nawet dłużej.
Skuteczność Esperalu
Skuteczność i działanie wszywki zależy przede wszystkim od odpowiednio dobranej dawki leku do potrzeb pacjenta i jego indywidualnych predyspozycji. Zdarza się, że wszywka alkoholowa nie działa, jak należy. Jednak rzadko jest to wynik komplikacji po zabiegu. W przypadku niektórych pacjentów może bowiem dojść do otorbienia Esperalu i ograniczenia jego wchłanialności. Wówczas chorzy, którzy zdecydują się spożyć alkohol, mogą mieć złudne poczucie, że „przepili wszywkę” w rozumieniu, że przestała ona działać. Jednak przepicie Esperalu w tym kontekście jest niemożliwe. Jeżeli została zaimplementowana odpowiednia dawka leku i nie ma komplikacji w postaci torbieli, wątroba pacjenta jest sprawna, a sama osoba zaszyta nie jest odporna na lek, to wszywka będzie działać. Dlatego nigdy nie należy spożywać alkoholu podczas terapii Esperalem.
Wszywka alkoholowa blokuje enzym dehydrogenazy aldehydowej, a objawy związane z przepiciem wszywki są konsekwencją połączenia dwóch substancji. Przykre objawy reakcji disulfiramowej występują wyłącznie po połączeniu leku z alkoholem i zależą od ilości spożytego alkoholu. Dla trzeźwego zaszytego nałogowca lek pozostaje całkowicie obojętny i nieodczuwalny.
Czym grozi przepicie wszywki alkoholowej?
Działanie wszywki alkoholowej jest długotrwałe. Raz wszyta do organizmu alkoholika, stopniowo uwalnia się do wnętrza jego ustroju przez okres od 8 do 12 miesięcy. To czas, podczas którego można rozpocząć kompleksowe leczenie alkoholizmu. Dla zastanawiających się nad tym, od czego zacząć leczenie alkoholizmu, Esperal jest zalecanym rozwiązaniem głównie ze względu na konieczność przerwania ciągu alkoholowego przed jego zastosowaniem. Niezależnie od stopnia nasilenia objawów alkoholizmu, wszywkę alkoholową można wszyć w każdym stadium rozwoju tej choroby. Jednak na każdym etapie leczenia przepicie wszywki alkoholowej stanowi realne zagrożenie dla alkoholika. Próby połączenia Esperalu z alkoholem mogą grozić stałym uszczerbkiem na zdrowiu nałogowca, a długotrwały stan zatrucia aldehydem octowym – wystąpieniem stanu zagrożenia życia. Należą do nich przede wszystkim: zawał mięśnia sercowego, udar mózgu, utrata przytomności, nagłe zatrzymanie krążenia. Jeżeli nałogowiec pozostanie bez opieki specjalistów w przebiegu reakcji disulfiramowej, może dojść nawet do jego zgonu.
Przepicie wszywki alkoholowej a powikłania zaszycia
Zaszycie wszywki w ciele alkoholika nie powinno powodować żadnych nieprzyjemnych objawów niepożądanych oprócz awersji do alkoholu. Wszywka jest skuteczna tak długo, jak długo powstrzymuje alkoholika przed sięganiem po napoje alkoholowe. Przed zaszyciem coraz większe grono pacjentów korzysta z odtrucia alkoholowego. Przerywają oni ciąg alkoholowy pod okiem specjalistów i z ich wsparciem. Długość trwania detoksu alkoholowego uzależniona jest głównie od ilości i częstotliwości spożywanego alkoholu i długości ciągów alkoholowych oraz ewentualnych okresów abstynencji. Prawidłowo przeprowadzony zabieg implementacji wszywki jest bezpieczny i nie powoduje skutków ubocznych. Niektórzy pacjenci po zabiegu odczuwają ból, tkliwość rany, zauważają jej zaczerwienienie. Są to jednak objawy fizjologiczne, wynikające z konieczności przerwania ciągłości tkanki skórnej. Przemijają zwykle po upływie kilku godzin rekonwalescencji.