Spożywanie alkoholu niesie ze sobą wiele różnorodnych konsekwencji zdrowotnych. Każda, nawet najmniejsza dawka substancji odurzającej, odciska swoje piętno w samopoczuciu psychicznym i fizycznym człowieka. Jednym z następstw spożywania etanolu jest udar alkoholowy, który występuje w krótkim czasie po wypiciu dowolnej dawki alkoholu. Może on stać się bezpośrednim zagrożeniem dla zdrowia, a nawet życia człowieka, skutkując utratą przytomności i nagłym zatrzymaniem krążenia. Ryzyko udaru mózgu po alkoholu jest wysokie, głównie ze względu na mechanizm działania etanolu na cały układ krwionośny człowieka. Co więcej, alkohol etylowy ma właściwości silnie uzależniające, powodując chorobę alkoholową u osób w różnym wieku, obojga płci.
Długotrwałe spożywanie alkoholu etylowego znacząco zwiększa ryzyko udaru mózgu po alkoholu oraz w długofalowych konsekwencjach uzależnienia. Jak wykazano w licznych badaniach, osoby z chorobą alkoholową, pijące umiarkowane lub duże ilości etanolu, są bardziej narażone na wystąpienie udaru niż abstynenci lub ci, którzy spożywają jego niewielkie ilości. Ryzyko wzrasta wraz z upływem lat, w których chory trwa w uzależnieniu. Z kolei ryzyko udaru mózgu bezpośrednio po alkoholu związane jest przede wszystkim z zaburzonym sposobem funkcjonowania poszczególnych elementów układu krwionośnego. Zbyt wysokie ciśnienie tętnicze krwi, postępująca miażdżyca, zaburzenia krążenia, a nawet współistniejące zaburzenia metaboliczne – wszystkie z tych czynników mogą wzmagać działanie etanolu i w konsekwencji spowodować udar.
Ryzyko udaru mózgu po alkoholu – czym jest udar alkoholowy?
Alkoholowy udar mózgu (udar alkoholowy) to zespół złożonych objawów neurologicznych. Powstają i utrzymują się one długotrwale w wyniku nagłego zatrzymania swobodnego dopływu krwi do mózgu. Do rozwoju tego stanu dochodzi zwykle w konsekwencji zwężenia, pęknięcia lub całkowitego zamknięcia tętnicy bądź małych tętniczek wewnątrzmózgowych. Krew nie doprowadza wówczas tlenu i substancji odżywczych do tych obszarów mózgu, które uległy niedokrwieniu (udar niedokrwienny). Ten rodzaj udaru jest statystycznie częstszy niż udar krwotoczny (wylew). Stanowi bowiem ok. 80 % wszystkich rozpoznanych udarów. Ryzyko udaru mózgu po alkoholu wzrasta wielokrotnie w porównaniu ze współczynnikiem w przypadku trzeźwych pacjentów. Warto zatem zastanowić się nad tym, jak alkohol etylowy wpływa na organizm pijącego człowieka.
Długotrwałe spożywanie alkoholu skutkuje nie tylko zatruciem alkoholowym i objawami kaca czy głodu alkoholowego. Wiąże się również z licznymi uszkodzeniami dotyczącymi niemal wszystkich organów i układów ludzkiego ustroju. Upośledza funkcjonowanie wątroby, nerek, żołądka, trzustki, serca, mózgu i układu nerwowego. Ryzyko udaru mózgu po alkoholu jest najwyższe przez 24 godziny po spożyciu etanolu. Potwierdzono badaniami, że w ciągu kilku godzin od wypicia alkoholu podnosi się ciśnienie krwi i tętno oraz zwiększa czynnik krzepnięcia krwi. Konsekwencje te przekładają się bezpośrednio na ryzyko wystąpienia zdarzeń o charakterze sercowo-naczyniowym, głównie zawału mięśnia sercowego i właśnie udaru mózgu. Udar alkoholowy to zatem udar niedokrwienny, który wystąpił u pacjenta w ciągu 24 godzin od spożycia alkoholu. Substancję odurzającą uznaje się za bezpośrednią przyczynę tego stanu wówczas, gdy chorzy do momentu udaru cieszyli się dobrą kondycją i nie wykazano u nich innych czynników ryzyka rozwoju udaru niedokrwiennego mózgu.
Objawy udaru mózgu po alkoholu
Zachowanie osoby z udarem po alkoholu może stać się mylące diagnostycznie – niewiele różni się bowiem od reakcji osób upojonych alkoholem. Życie z alkoholikiem nie należy wobec tego do łatwych zadań. Konieczne jest bowiem zachowanie szczególnej czujności i obserwacja stanu chorego, który może pogorszyć się nawet z godziny na godzinę. W przypadku osób po trudnej decyzji o podjęciu terapii alkoholizmu konieczne staje się utrzymanie trzeźwości po zakończeniu leczenia. Po terapii każda dawka alkoholu nie tylko powoduje wzrost ryzyka stanów zagrażających zdrowiu i życiu, ale również uznawana jest za nawrót choroby alkoholowej.
Wszystkie objawy przedawkowania alkoholu mogą jednocześnie oznaczać rozpoczynający się udar mózgu. Biorąc pod uwagę zwiększone ryzyko udaru mózgu po alkoholu, warto wiedzieć, które objawy sygnalizują, że ze zdrowiem uzależnionego dzieje się coś skrajnie złego. Wśród głównych dolegliwości w przebiegu udaru niedokrwiennego mózgu wymienia się osłabienie mięśni twarzy z charakterystycznym opadaniem jednej ze stron, osłabienia, niedowłady, zaburzenia równowagi, widzenia, mowy, mowę bełkotliwą. Czujność wzbudza również nagły i nieuzasadniony ból głowy. Natężenie objawów często powoduje utratę świadomości i przytomności przez chorego. W przypadku zauważenia objawów udaru niedokrwiennego mózgu zarówno u osoby po spożyciu alkoholu, jak i trzeźwej, cenna jest każda sekunda. Niezwłocznie należy zatem zadzwonić pod numer alarmowy.
Nie tylko alkohol, czyli jakie czynniki zwiększają ryzyko udaru mózgu?
Już jeden drink dziennie zwiększa ryzyko udaru mózgu po alkoholu. Nie istnieje bowiem bezpieczna dawka alkoholu dla ludzkiego organizmu. Wśród innych czynników ryzyka wystąpienia udaru mózgu (oprócz alkoholu i choroby alkoholowej) wymienia się palenie tytoniu i inne używki, wysoki poziom cholesterolu, cukrzycę, brak aktywności fizycznej i zbilansowanej diety. Wszystkie z tych czynników mają również bezpośredni wpływ na zwiększenie ryzyka zawału i innych zdarzeń naczyniowo-krążeniowych. Obciążenie organizmu wpływem alkoholu i toksyn pochodzących z substancji odurzającej jest niezwykle wysokie. Spożycie nawet niewielkich ilości alkoholu w odstępach czasowych skutkuje uszkodzeniem komórek, połączeń nerwowych i ogólną degeneracją organizmu. Etanol uważany jest bowiem za jedną z najbardziej toksycznych substancji odurzających o działaniu silnie uzależniającym.
Jak ograniczyć picie alkoholu?
Ryzyko udaru mózgu po alkoholu maleje wraz z kolejnymi etapami leczenia alkoholizmu. By je ograniczyć, warto w pierwszej kolejności zastanowić się nad tym, jak odstawić alkohol. Wśród powszechnie dostępnych metod leczenia alkoholizmu wymienia się przede wszystkim profesjonalny detoks alkoholowy (odtrucie alkoholowe), zabieg implantacji wszywki alkoholowej i psychoterapię. Skuteczne leczenie alkoholizmu powinno obejmować kompleksową opiekę i zastosowanie wszystkich tych elementów terapeutycznych u chorego. Pacjentom zaleca się unikanie tzw. wyzwalaczy głodu alkoholowego. Warto zatem pamiętać, że m.in. sport pomaga wyjść z alkoholizmu, a aktywne hobby wspiera proces terapeutyczny i ułatwia życie po leczeniu alkoholizmu.
Skuteczna terapia choroby alkoholowej a ryzyko udaru po alkoholu
O tym, od czego zacząć leczenie alkoholizmu, decyduje zwykle lekarz na podstawie objawów alkoholizmu, potrzeb, możliwości, stanu zdrowia i preferencji chorego. Pierwszym krokiem w walce z nałogiem jest odstawienie substancji odurzającej. Bezpieczna rezygnacja z używki to główna zaleta detoksu alkoholowego. Działanie to znacznie ogranicza ryzyko udaru mózgu po alkoholu. W organizmie człowieka nie znajdują się już wówczas toksyny odpowiedzialne za ciągłe uszkodzenia narządów i układów.
Lekarze zalecają detoks alkoholowy przed implantacją Esperalu. Działanie wszywki alkoholowej wymaga bowiem stałej trzeźwości pacjenta. Niedopuszczalne są próby przepicia wszywki alkoholowej, które również zwiększają ryzyko udaru mózgu. Ze względów bezpieczeństwa terapia Esperalem nie może być zatem stosowana jako element przymusowego leczenia alkoholika. Skuteczność wszywki alkoholowej opiera się na wzbudzeniu u uzależnionego awersji, czyli niechęci do spożywania alkoholu podczas leczenia farmaceutycznego. Powstrzymuje się on przed piciem ze strachu przed objawami tzw. reakcji disulfiramowej, będącej następstwem połączenia alkoholu i Esperalu. Zaletą terapii awersyjnej jest niewątpliwie długość działania Esperalu – przy jego pomocy pacjent może trwać w trzeźwości nawet przez rok.